Epilepsie is een aandoening die grote impact kan hebben op het dagelijks leven van mensen. Niet alleen op de persoon die de epilepsie heeft, maar ook op de omgeving, inclusief zorgprofessionals die werken met mensen die epilepsie hebben.

Het is daarom belangrijk dat zorgmedewerkers voldoende kennis en vaardigheden hebben. Scholing speelt hierin een cruciale rol. In dit blog lees je wat epilepsie precies is, hoe het zich kan uiten en waarom scholing voor zorgpersoneel zo belangrijk is.

Wat is epilepsie?

Epilepsie is een neurologische aandoening waarbij er tijdelijke verstoringen in de hersenactiviteit optreden. Deze verstoringen veroorzaken epileptische aanvallen. Die aanvallen kunnen heel verschillend zijn, van korte momenten van afwezigheid tot heftige schokken over het hele lichaam.

Er zijn veel vormen van epilepsie, en de oorzaak is niet altijd bekend. Soms ontstaat epilepsie door hersenletsel, een aangeboren afwijking of een infectie, maar vaak is er geen duidelijke aanleiding.

Hoe ziet een epileptische aanval eruit?

Er zijn verschillende soorten aanvallen. Enkele voorbeelden:

• Tonisch-clonische aanval: een klassieke ‘grote’ aanval met bewustzijnsverlies, schokken en mogelijk tongbeet of urineverlies.
• Absence: een kort moment van ‘wegvallen’, vooral bij kinderen, waarbij de persoon even niet reageert.
• Focale aanval: begint in een deel van de hersenen en kan zich uiten in spiertrekkingen, vreemde gewaarwordingen of verward gedrag.
• Myoclonieën: plotselinge spierschokken, vaak in armen of benen.

Niet elke aanval ziet er dus hetzelfde uit. Daarom is het belangrijk dat zorgmedewerkers goed kunnen herkennen met welk type ze te maken hebben en weten wat ze moeten doen.

Waarom is scholing voor zorgmedewerkers zo belangrijk?

Werken met mensen die epilepsie hebben vraagt om specifieke kennis en vaardigheden. Scholing helpt zorgpersoneel om met meer zekerheid en deskundigheid te handelen. Denk bijvoorbeeld aan:

Aanvallen herkennen en juist reageren

Niet elke aanval is even zichtbaar. Scholing leert je subtiele signalen herkennen én onderscheid maken tussen verschillende soorten aanvallen. Dat voorkomt onnodige paniek of juist onderschatting van de situatie.

Veiligheid waarborgen

Bij een aanval is snel en adequaat handelen essentieel. Denk aan het vrijhouden van de ademweg, het beschermen van het hoofd en weten wanneer medische hulp nodig is.

Medicatie en signaleringsplannen begrijpen

Veel cliënten hebben een individueel zorgplan met afspraken over medicatie of wanneer er noodmedicatie moet worden toegediend. Scholing zorgt ervoor dat je dit plan goed begrijpt en uitvoert.

Omgaan met gedrag en angst

Epilepsie kan bij cliënten zorgen voor angst, onzekerheid of gedragsverandering. Door kennis op te doen leer je hier op een empathische manier mee om te gaan.

Samenwerken met collega’s en specialisten

Bij goede epilepsiezorg hoort ook goede communicatie binnen het zorgteam. Scholing helpt om dezelfde ‘taal’ te spreken en helder te overleggen tussen zorgprofessionals over observaties en aanpak.

Voor wie is scholing over epilepsie relevant?

• Verpleegkundigen en verzorgenden in woonzorginstellingen
• Begeleiders in de gehandicaptenzorg
• Wijkverpleegkundigen en thuiszorgteams
• Onderwijs- of jeugdzorgmedewerkers die werken met kinderen met epilepsie
• Nieuwe medewerkers of stagiaires binnen de zorg

Er zijn verschillende opleiders die trainingen over epilepsie aanbieden, vaak op maat voor specifieke doelgroepen, zoals de gehandicaptenzorg of psychiatrie. Een voorbeeld hiervan is PRTD. Oriënteer je dus goed voordat je een keuze maakt voor een opleider.